Το δικέλι

Για βαθύ, πολύ βαθύ σκάψιμο, χρησιμποποιούσαν ένα ειδικό σκαπτικό εργαλείο το δικέλι. Το δικέλι, επειδή προορίζονταν για βαθειά σκαψίματα, έπρεπε να είναι βαρύ εργαλείο, γι΄ αυτό και το σήκωναν μόνο άνδρες και μάλιστα άνδρες δυνατοί και σκληραγωγημένοι. Το σκάψιμο με δικέλι, ήταν η δυσκολότερη εργασία.

Το σιδερένιο τμήμα του ήταν σχήματος Π με μήκος των δύο ποδιών, των δοντιών όπως αλλοιώς λέγονταν, περί τα 30 εκατοστά, ενώ είχε άνοιγμα δοντιών περίπου 20 εκατοστά. Στο μέσον της πάνω πλευράς του Π, υπήρχε ειδική υποδοχή για να συνταιριαστεί ένα βαρύ και πολύ γερό στειλιάρι, μήκους περίπου 2 μέτρων. Το σιδερένιο τμήμα του δικελιού, με συνταιριασμένο το στειλιάρι του, αποτελούσαν στα χέρια έμπειρων και σκληραγωγημένων γεωργών ένα πανίσχυρο εργαλείο.
Σκάψιμο με δικέλι γίνονταν στα αμπέλια, στους κήπους πρίν τη σπορά, αλλά και στα περιβόλια. Γενικά όπου η καλλιεργητική διαδικασία απαιτούσε βαθύ σκάψιμο.
Ο γεωργός έπιανε με τα στιβαρά του χέρια το στειλιάρι, σήκωνε ψηλά το δικέλι και στη συνέχεια το κατέβαζε με δύναμη μπήχνωντάς το στο έδαφος. Το τράβαγε προς τα πίσω, σηκώνοντας πολύ μεγάλη μπλάνα(1) χώματος. Στη συνέχεια γύριζε το δικέλι και χτύπαγε θρυματίζοντας την την μπλάνα με το πίσω μέρος του δικελιού, τον τσιώκο(2).

(1) μπλάνα = συμπαγής μάζα χώματος

(2) τσιώκος = λεγόταν το πίσω μέρος των εργαλείων. Έχουμε τσιώκο στο δικέλι, στο τσαπί, στο τσεκούρι, κ.α. Συνήθως με το τσιώκο γίνονταν τα χτυπήματα της μπλάνας, της πρόκας,...