Πάλιουρας - Παλιούρι

Ο Παλίουρας ή Πάλιουρος, κοινώς Παλιούρι, είναι θάμνος ή μικρό δέντρο που αναπτύσσεται σε ύψος γύρω στα 3-5 μέτρα ή και περισσότερο. Είναι γνωστό ως το «αγκάθι του Χριστού», «αγκάθι γιρλάντα», «αγκάθι της Ιερουσαλήμ» ή «στέμμα από αγκάθια». Οι βλαστοί του σχηματίζουν αλλεπάλληλες γωνίες αντίθετης φοράς, με ένα φύλλο και δύο μυτερά αγκάθια έξω από κάθε σύνδεσμο. Τα φύλλα είναι φυλλοβόλα ή αειθαλή, οβάλ μήκους 2-10 εκατοστά και πλάτους 1-7 εκατοστά, γυαλιστερά πράσινα με τρεις ευδιάκριτες φλέβες στη βάση και οδοντωτή περιφέρεια. Ο καρπός είναι ξηρός και ξυλώδης, κοκκινοκίτρινος ή καστανοκίτρινος, τρίχωρος, περιβάλλεται από ένα κυκλικό πτερύγιο (κυματοειδές πτερύγιο) με διάμετρο 2-3,5 εκατοστά και φέρει ένα φακηοειδές σπέρμα σε κάθε χώρο.

Είναι βότανο γνωστό από την αρχαιότητα. Τα φύλλα καθώς και η ρίζα του Παλίουρου, στο “Περί της των απλών φαρμάκων κράσεως και δυνάμεως Βιβλίον Θ”, (τόμ. ΧΙΙ, σελ. 93-94) ο Γαληνός τα χρησιμοποιεί για να θεραπεύει τα φύματα (φυματιώσεις), ενώ τον καρπό για να διαλύει τους λίθους της ουροδόχου κύστεως, αντίληψη που διατηρείται μέχρι σήμερα.

Στη λαϊκή ιατρική χρησιμοποιήθηκε για την μείωση της χοληστερόλης. Στο Ιράν χρησιμοποιείται σήμερα ως διουρητικό και αντιυπερτασικό.

Ραβδιά από παλιούρι ήταν τα καλλίτερα και χρησιμοποιούνταν ευρέως ως «λούρος» στο ράβδισμα των ελαιοδέντρων. Είναι ραβδιά ελαφριά, ευλίγιστα και αντοχής. Κόβονταν, «ψήνονταν στην φωτιά» και δένονταν σε κατακόρυφη κολώνα για να γίνουν ολόϊσια.